Kasırga Nasıl Oluşur Etkileri

kasırga

Kasırga bir merkez etrafında dönen bir fırtınalar dizisidir. Kasırganın merkezinde nükleer gibi bir ülkeyi değiştirebilecek bir enerji bulunur. Kasırgalar özellikle sahil şeritlerini vurur. Ama bu beraberinde yer kayması ve şiddetli seller gibi ek tehlikeler getirebileceğinden iç kısımlarda güvende olduğunuz anlamına gelmez. Fırtına okyanusun etrafında toplandığı zaman aşırı nemi dev bulutlarının içine çeker. Ancak fırtına karaya çarptığında büyük miktarda nemi şiddetli yağmur olarak boşaltır. Yalnızca bu büyük fırtınalardan biri bir günde 1,5 metre yağmuru yere düşürebilir. Böylesine büyük miktarda su dağlık arazilere düştüğünde şiddetli sel baskınlarını ve çamur kaymalarını tetikleyebilir. Kasırgalar, tayfunlar ve siklonlar bu ölümcül fırtınalar küresel bir sorundur. Bu fırtınalar dünyada her yıl yüzlerce insanı öldürüyorlar. Ancak hayatta kalanlar için de yaşam asla eskisi gibi olmuyor.
Kasırga tıpkı bir nükleer bomba gibi bir ülkeyi yerle bir edebilir. Yıkıcı rüzgarlar, acımasız fırtına dalgaları ve şiddetli yağmurlar ölümcül selleri tetikler. Doğanın başka hiç bir gücü bir kasırganın yıkıcı gücüyle kıyaslanamaz. Kasırga geldiğinde hiç bir şey onu durduramaz. Fırtına dalgası çok daha yıkıcıdır çünkü su havadan 800 kat daha ağırdır. Çarptığı noktaya ağır bir kuvvet uygular.

Peki hafif bir rüzgar nasıl olurda bir katile dönüşebilir. Her yıl dünya üzerinde 45 adet kasırga görülür ve dünyanın neresinde şekillendiklerine bağlı olarak farklı isimlerle bilinirler. Batı pasifikte tayfunlar olarak adlandırılırlar. Tayfunlar Çin ve Japonya gibi Asya ülkelerinde sahil şeritlerini vurarak sık sık yer kaymalarına sebep olurlar. Daha batıda Hint okyanusu civarında oluşan fırtınalar’sa siklon olarak adlandırılır. Atlantik civarında meydana gelen ve kuzey Amerika’da toprak kaymalarına sebep olan fırtınalar’sa kasırga olarak adlandırılır. Bu kasırgaların yalnızca birinde ortaya çıkan enerji Amerika birleşik devletlerinin 1 yıllık enerji ihtiyacını karşılamaya yeterlidir.

Kasırgaların Şiddeti
Fırtınaların şiddeti safir simpson ölçeğine göre değerlendirilir. Kasırgaların şiddeti birinci kategoriden başlar ve kategori beşe doğru sıralanır.
Kategori 1: rüzgarın saatteki hızı 119-153 kilometre arasındadır.
Kategori 2: rüzgarın saatteki hızı 154-177 kilometre arasındadır. (bu rüzgarda yürümek neredeyse imkansızdır)
Kategori 3: rüzgarın saatteki hızı 178-209 kilometre arasındadır. (bunun gibi bir rüzgarda ayakta durmanız bile imkansızdır)
Kategori 4: rüzgarın saatteki hızı 210-249 kilometre arasındadır. (bu kategorideki bir fırtına sahil şeridinden 10 kilometre mesafedeki tüm ağaçları, yer işaretlerini devirip yapıların çatı ve duvarlarına ciddi hasar verebilir)
Kategori 5: rüzgarın saatteki hızı 250 kilometreden fazladır. (2005 katerina kasırgası örneğinde olduğu gibi büyük yıkımlara sebep olur. Sahil şeridinden 18 kilometreye kadar bütün yapıları tamamen yerle bir edebilir. Bu kategorideki bir kasırga yaklaşık 150 atom bombası gücünde bir enerji harcar)

Nasıl oluyor da bir kasırga bu kadar büyük bir güç üretebiliyor. Neredeyse tüm kasırgalar Afrika kıyısının yaklaşık 500 kilometre açıklarındaki ıssız bir ada zinciri olan yeşil burun adalarında oluşuyor. Her yıl bu adalar üzerindeki sıcak nemli atmosferler dünyanın dünyanın en büyük yaratma eylemlerine zemin hazırlıyor. Bu bölgeler neredeyse tüm kasırgaların doğduğu yerlerdir.

Kasırga Nasıl Oluşur
Yaklaşık 3 günde bir aşırı ısınmış Sahara çölü havası Afrika’dan kopar ve Atlantik okyanusuna yönelir. Bu sıcak hava boşlukları tropik rüzgarlar olarak adlandırılır. Bu sıcak hava nemi okyanus yüzeyinden atmosferin içerisinde sürükleyen dev konveksiyon akımları yaratır. Bu nem yüklü hava soğuduğunda bulut grupları içinde yoğunlaşmaya başlar bu kasırganın başlangıcıdır. Eğer okyanus yeterince ılıksa  tropik dalga denizden ısıyı yükseltmeye başlayabilir. Nem miktarı atmosfere baskı yaptığında ciddi bir düzeye ulaşır. Dünyanın dönüşü toplanan bulutları etkilemeye başlar, buna Coriolis etkisi denir ve bulutların birleşmesiyle fırtınanın bilinen dönme yapısını oluşturur.

Kasırgalar meydana geldiklerinde hiç bir şey bu dev dalgaları durduramaz. Fırtına dalgaları karaya vurduklarında etkileri yıkıcı olabilir. Çoğu kişiye kasırga nedir diye sorulduğunda söyledikleri şey rüzgar olur. Fakat rüzgarlar durgunken korku salmaya başlayan kasırgaların dönen yapısına hız katarlar.

Kasırganın merkezindeki şey halkasıdır. Kasırganın merkezinde garip bir şekilde her şey sakindir. Ancak kasırga halkasının dışında her şey oldukça farklıdır. Halka duvarı bir kasırganın en yoğun kısmıdır. Burada rüzgar saatte 320 kilometreye kadar yükselir. Bu rüzgar en sağlam yapıları bile saniyeler içinde paramparça edebilir. Ancak rüzgarlar kasırga fırtınalarının en ölümcül kısmı değildir. Fırtınaların en ölümcül kısmı fırtına dalgalarıdır.

Fırtınanın Ölümcül Gücü Dev Su Dalgaları
Kasırga ölümlerinin yüzde doksanı boğulmaktandır. Bir kasırga okyanus boyunca hareket ettiğinde güçlü rüzgarlar deniz yüzeyini havaya fırlatır ve bu fırtınadan gücünü alan dev su dalgalarını oluşturur. Su karaya ulaştığında sahil şeridine baskı yapar. Amerika birleşik devletlerinde 2005 yılında katerina kasırgasının ölümcül gücünü tarafından vuruldu. Katerina kasırgası saatte 225 kilometre rüzgar ve beraberinde 6 metreye ulaşan kasırga dalgalarıyla geldi. Katerina kasırgasında neredeyse 2 bin kişi hayatını kaybetti. İşte bu inanılmaz hasar yalnızca kasırganın dış dalgalarının vurmasıyla meydana geldi. Fırtına dalgası hiç bir kazan bir tsunami dalgasına benzemez. Bu sudaki kademeli yükselişten çok daha fazlasıdır. Fırtına dalgası sürekli ve sürekli gelmeye devam eder. Dalga fırtınasının bu kadar ölümcül olmasında başlangıçta vurduğu ve parçaladığı şeyler etkilidir. Bu birikintiler bir su dozerini iten parçalar haline gelir. Katrina kasırgası 100 milyar dolardan fazla zarara yol açtı.

Author: co.admin