Sıcak ve nemli hava, gün içinde nefes almayı zorlaştırmakla kalmayıp, pek çok hastalığa zemin hazırlıyor. Bu dönemde halsizlik, aşırı yorgunluk, güneş çarpması ve baş Ağrısından korunmak için bir dizi önlem alınması gerekiyor. Peki, sıcak çarpması belirtileri nelerdir, güneş yanığına ne yapmak gerekir?
Güneş çarpması (sıcak çarpması) nedir?
Egzersizle ilişkili ya da ilişkisiz aşırı sıcak ve nemli havanın etkisiyle, vücut ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulması ve vücut ısısının ayarlanamaması yüzünden ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Erken tanı konmadığı takdirde, güneş çarpması vücutta kalıcı hasarlara veya ölüme neden olabilir.
Kimlerde görülür?
Egzersizle ilişkili olmayan sıcak çarpması sıklıkla 70 yaş üzeri ve ek hastalığı olan yaşlılarda görülür. Sıcak ortamdan uzaklaşmasını engelleyecek kalp damar, nörolojik veya psikiyatrik hastalığı olanlar, aşırı şişmanlar, fiziksel engelli olan ya da alkol, kokain gibi madde bağımlıları ve bazı ilaçları kullanan (beta bloker diüretik vb.) kişilerde görülebilir. Egzersizle ilişkili sıcak çarpması genelde sıcak ve nemli havada ağır egzersiz yapan ya da çalışan kişilerde görülebilir.
Belirti ve bulguları nelerdir?
Ateşin 40 derece olması, terlemenin olmaması, deride kızarıklık, kuruluk, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü, nefes darlığı, baş ağrısı, bulantı, kusma, şuur bulanıklığı, uygun olmayan davranışlar, akciğer ödemi, böbrek yetersizliği, şeker düşüklüğü, koma ve ölüm gibi ciddi durumlara neden olabilir.
Sıcak çarpmasına maruz kalan bir kişiyle karşılaşırsak neler yapmalıyız?
Kişi, serin, hava akımı ve gölge olan bir yere alınır. Başına, koltuk altına ve kasıklara soğuk su ile ıslatılmış bez tatbik edilir ya da daha büyük bir örtü ile de tüm vücuda uygulanabilir. Ilık- soğuk arası duşa sokulabilir fakat asla çok soğuk olmamalıdır. Şuuru yerinde ise soğuk içecekler verilmemelidir (ayran, su), şuuru kapalı ya da uykuya meyilli ise kesinlikle herhangi bir şey verilmemelidir Ardından 112 aranabilir ya da en yakın sağlık kuruluşuna götürülebilir.
Güneş çarpmasından korunmak için neler yapılmalı?
Özellikle yaz aylarında 10.00-16.00 saatleri arasında mecbur kalınmadıkça dışarı çıkmamaya özen gösterilmeli ve güneşin dik geldiği saatlerde denize girmekten sakınılmalı. Sıcak mevsimlerde dışarı çıkarken açık renkli, hafif, bol kıyafetler ve şapka giyilmelidir. Egzersiz yapmak ya da çalışmak için günün serin saatlerini tercih edilmeli. Bol sıvı alımı ihmal edilmemeli. Bebekler, çocuklar, engelli bireyler, yatalak hastalar, yaşlılar kısacası sıcak ortamdan uzaklaşamayacak bireyler, ev ve araç gibi kapalı ortamlarda yalnız bırakılmamalıdır.
